Wat is het verschil tussen management en leiderschap?

Haal jij management en leiderschap ook zo vaak door elkaar? Begrijpelijk, want managers geven meestal ook leiding en leiders hebben ook altijd wel iets te managen. Toch zijn deze rollen wel degelijk verschillend. Handig dus om ze uit elkaar te houden, zodat je bijvoorbeeld weet welke competenties je voor welke rol moet ontwikkelen.

Definitie management en definitie leiderschap

Wat je vaak leest, is dat managers in het systeem werken terwijl leiders juist aan het systeem werken. Auteur Stephen R. Covey vatte het verschil tussen beide mooi samen in een treffende beeldspraak: “Een manager probeert zo efficiënt en succesvol mogelijk de ladder te beklimmen, een leider kijkt of de ladder wel tegen de goede muur opstaat.” 

Management richt zich dus op het behoud van het huidige succes van een organisatie. Ofwel, een manager zorgt ervoor dat de boel elke dag blijft draaien. Hij of zij plant en organiseert, bewaakt budgetten, stuurt medewerkers aan en neemt besluiten binnen het team of de afdeling. En dat allemaal met het oog op het realiseren van specifieke, korte termijndoelen. 

De focus van leiderschap daarentegen ligt op het bewerkstelligen van groei en verandering. Hier gelden dus termijndoelen. Leiders zijn namelijk visionair, ze houden zich bezig met de toekomst van de organisatie. Vaak wordt van hen ook een zeker charisma verwacht: ze moeten medewerkers kunnen inspireren en motiveren om alles uit zichzelf te halen. Leiders moeten niet alleen visie hebben, maar er ook voor zorgen dat anderen die visie uitdragen.

Competenties manager vs leider

Als je deze definities van management en leiderschap tegen het licht houdt, zie je dat beide rollen competenties als teamwork, sterke communicatieve vaardigheden en besluitvaardigheid vereisen. Tegelijkertijd maakt het nogal wat uit of je die ladder alleen maar beklimt, of dat je ook de muur zoekt waartegen hij stabiel kan blijven staan. 

Belangrijke competenties voor management zijn bijvoorbeeld: 

• Planning en organisatie: managers zijn goed in het plannen en organiseren van projecten en weten zo de dagelijkse gang van zaken draaiende te houden 
• Communicatie: managers zijn effectief in het schakelen tussen verschillende stakeholders binnen en buiten de organisatie. 
• Besluitvaardigheid: managers zijn in staat om snel en effectief beslissingen te nemen op basis van beschikbare informatie en gegevens.
• Analyse: managers zijn goed in het analyseren van gegevens en informatie om trends en kansen te identificeren en beslissingen te nemen.
• Resultaatgerichtheid: managers zijn gericht op het behalen van resultaten binnen gestelde deadlines en budgetten.

Voor leiderschap daarentegen voeren de volgende eigenschappen de boventoon: 

• Visie: leiders hebben een helder beeld van de toekomst en weten anderen te bewegen om deze visie te dragen, te delen en te realiseren.
• Inspiratie: leiders inspireren en motiveren medewerkkers om het beste uit zichzelf te halen en hogere doelen te bereiken.
• Innovatie: leiders zijn vaak creatief in het vinden van nieuwe manieren om problemen op te lossen en kansen te benutten.
• Empathie: leiders begrijpen de behoeften, zorgen en motivaties van hun medewerkers en passen hun communicatie en beslissingen hierop aan.
• Risicobereidheid: leiders deinzen er niet voor terug risico’s te nemen en nieuwe ideeën te implementeren, om zo hun visie te realiseren.
   

Belangrijkste verschillen tussen management en leiderschap

Hoe je het ook wendt of keert, een goede leider heeft vaak ook managementvaardigheden: hij of zij moet bijvoorbeeld snel besluiten kunnen nemen en natuurlijk ook sterk zijn in de communicatie met anderen. Omgekeerd moet een manager ook een leidinggevende kunnen zijn. 

Dat wil echter niet zeggen dat management en leiderschap inwisselbaar zijn. Sterker nog, in de praktijk kunnen ze in elkaars vaarwater komen. Een manager kan bijvoorbeeld besluiten om de huidige productielijn te behouden, omdat hij prima functioneert. Een leider zal misschien zien dat er een grotere markt is voor een nieuw product en de organisatie daarop aanpassen.

Terwijl de manager bovenaan de ladder staat, kan de leider dus besluiten dat het tijd is voor een andere muur. Werken vanuit de vaste structuur, of kiezen voor verandering omdat daarmee nieuwe kansen voor groei worden benut. In dat dilemma bevinden zich misschien wel de belangrijkste verschillen tussen management en leiderschap. 

Aan de slag met een managementopleiding?

Ben je na het lezen van dit blog enthousiast geworden en wil je werken aan je competenties als manager of leider? Bij NCOI Opleidingen vind je hier diverse opleidingen voor. Van training tot opleiding op MBO-, HBO-, of Masterniveau. Bekijk ons aanbod aan managementopleidingen en kies de opleiding die het beste bij je past.