Risicobeheersing bij asbestcalamiteiten

Asbestcalamiteiten vinden meestal onverwachts plaats. Denk aan een klusjesman die asbesthoudende platen doorboort of een politieagent die een asbestdeur intrapt. Hoe kunt u zich goed voorbereiden op dergelijke situaties? En wat te doen als er daadwerkelijk asbest vrijkomt?

Het vrijkomen van asbest vraagt om een andere aanpak dan het vrijkomen van andere schadelijke stoffen. Het omgaan met asbest is aan zeer specifieke wetgeving verbonden en deskundigheid met de materie is nodig om te onderzoeken, op te ruimen en te controleren. Daarnaast lopen de kosten van het opruimen sneller op. Juist omdat in de industrie en woning- en utiliteitsbouw veel asbest verwerkt is, verdient het onderwerp een plek op de agenda van de V&G-functionaris.

Goede coördinatie houdt de schade beperkt

Als er 's nachts brand uitbreekt in een palletfabriek, knalt door de hitte van de brand het asbestverdachte golfplaten dak kapot. De gevolgen zijn groot. Met een ziekenhuis, een snelweg en diverse omwonenden in de buurt, is het zaak snel en daadkrachtig te reageren. Vanaf het moment dat duidelijk is dat er asbest kan vrijkomen, groeit het aantal betrokken partijen. Zo waait de lucht met asbestdeeltjes richting een ziekenhuis, een snelweg en woningen in de buurt. In het gehele proces van vermoeden van asbest, schoonmaken tot eindcontrole van het gebied, zijn onder andere brandweer, gemeente, hulpverlenende instanties, het nabijgelegen ziekenhuis, het inventarisatiebureau, een saneerder, een laboratorium, verschillende schade-experts en de verzekeraar ingeschakeld. Met zoveel betrokkenen ontstaan evenveel meningen over wat te doen. De gemeente schakelt daarom direct een ervaren externe projectleider in, gespecialiseerd in asbestcalamiteiten, die alle stappen binnen het hele proces coördineert.

Stap 1: Werkgebied verlaten

Bestaat het vermoeden dat er asbest is vrijgekomen, dan is het in alle gevallen – van brand tot losgeraakt plafond – belangrijk om eventuele werkzaamheden in de directe omgeving van de calamiteit onmiddellijk stil te leggen. Medewerkers en eventuele andere aanwezigen moeten de werkvloer zo snel mogelijk verlaten. Het is belangrijk om direct een gecertificeerd inventarisatiebureau in te schakelen om onderzoek te doen. Op basis van deze feitelijke informatie kan verdere actie ondernomen worden.

Stap 2: Inventarisatie van het aanwezige asbest

Zodra de asbestinspecteur arriveert, neemt hij een monster en analyseert dit. Blijkt er inderdaad asbest aanwezig te zijn dan wordt het verontreinigde gebied in kaart gebracht en afgezet, en wordt een asbestinventarisatie uitgevoerd. Het gaat dan om een type A-onderzoek: een visuele inspectie met licht-destructief onderzoek. Dit wordt waar nodig aangevuld met luchtmetingen en het nemen van kleefmonsters om te bepalen of betrokkenen inderdaad zijn blootgesteld. Al deze werkzaamheden verricht de aanwezige inspecteur in beschermende kleding.

Stap 3: Communicatie over de feiten

Asbest roept vaak emoties op. Te vroeg in het proces communiceren levert paniek op. Zet communicatie in op het moment dat de feiten helder zijn. In het geval van een brand neemt de gemeente de communicatie over, begeleid door de projectleider. Bij interne calamiteiten ligt hier een rol voor de V&G-functionaris. Door in een draaiboek standaardcommunicatie op te nemen, kan de organisatie in korte tijd de juiste informatie verstrekken.

Stap 4: Schoonmaken van het gebied

De asbestinventarisatie wijst uit of (een deel van) het gebied daadwerkelijk schoongemaakt moet worden. Hiervoor schakelt de projectleider een gecertificeerd saneerder in. De saneerder kan aan de slag, zodra de gemeente hiervoor de vergunning afgeeft. Saneerder en asbestinspecteur zijn nooit van hetzelfde bedrijf, dit om onafhankelijk en gedegen werk te kunnen waarborgen. Een goede samenwerking tussen de asbestinspecteur, de opdrachtgever en het saneringsbedrijf zorgt voor een succesvolle sanering.

Stap 5: Eindcontrole van de sanering

Om na te gaan of de sanering goed is verlopen, schakelt de projectleider of de opdrachtgever een geaccrediteerd laboratorium in. Een laborant bekijkt nauwkeurig of het asbest daadwerkelijk verwijderd is en het aantal asbestvezels onder de grenswaarde blijft. Is dit het geval, dan kan de (werk)omgeving weer vrijgegeven worden. Hiervan brengt u de gemeente op de hoogte.

Degelijke voorbereiding

Een calamiteit komt altijd onverwacht. Ook de situatie bij de palletfabriek schetst het belang van een goede voorbereiding waardoor snel actie is ondernomen. Door een duidelijke leider aan te wijzen bij de brand in de fabriek, werden de wegen en de omgeving van het ziekenhuis snel vrijgegeven. Hierdoor bleven de uiteindelijke schade en de overlast voor de omgeving binnen de perken. Tegelijk verliep de asbestsanering volgens de regels. De omgeving heeft hierdoor nauwelijks gezondheidsrisico’s opgelopen.

Asbest is prima beheersbaar

Naast calamiteiten zijn er ook andere momenten waarop uw organisatie met asbest te maken kan krijgen. Denk aan een verbouwing, een renovatie of soms vanuit een wettelijke verplichting. Hoe dan ook, door het asbest goed te laten inventariseren, is het risico prima beheersbaar.

Bron: Arbeidsveiligheids.net