11 stappenplan ter voorkoming van EMC-storingen

Om storingen te voorkomen, moeten apparaten en installaties zo gebouwd worden dat ze geen te grote stoorsignalen uitzenden of van buitenaf gestoord kunnen worden. Als een apparaat aan deze basiseisen voldoet, spreekt men van elektromagnetische compatibiliteit (EMC) en krijgt het een conformiteitsverklaring.

Storingen veroorzaakt door EMC zijn moeilijk te lokaliseren. Er bestaat wel degelijk meetapparatuur, maar deze is zeer kostbaar en alleen geschikt voor speciale toepassingen. Tijdens het installeren moet er rekening worden gehouden met de controlepunten zoals die in het 11 stappenplan hieronder worden beschreven.

Definitie van EMC

EMC wordt volgens de normen gedefinieerd als ‘het in staat zijn van een onderdeel, apparaat of systeem om in zijn elektromagnetische omgeving naar wens te functioneren, zonder hierbij zelf ontoelaatbare elektromagnetische storingen aan deze omgeving toe te voegen’. Er is sprake van EMC wanneer:

• componenten, apparatuur of systemen alleen binnen bepaalde emissie grenswaarden storingen veroorzaken en storingen uitzenden;
• de goede werking van componenten, apparatuur of systemen binnen een vastgesteld bereik niet nadelig wordt beïnvloed door immuniteit elektromagnetische processen.

Wetgeving en normen

EMC-maatregelen met betrekking tot storingsongevoeligheid en het uitzenden van stoorsignalen komen in diverse gebieden van de elektrotechniek en elektronica voor. De belangrijkste EMC-eisen worden in een Europese richtlijn (richtlijn 2004/108/EG van het Europees Parlement en de Raad) of in de nationale wetgeving vastgelegd. Door middel van tests volgens internationale geharmoniseerde normen wordt aangetoond of aan deze eisen wordt voldaan. De grenswaarden voor het uitzenden van stoorsignalen, het testniveau voor storingsongevoeligheid en de bijbehorende testmethoden zijn in de normen vastgelegd.

Storingsbronnen

Bijna elk elektrisch apparaat is zowel stoorzender als zelf gevoelig voor storingen. Het benodigde signaal van een mobiele telefoon kan bijvoorbeeld tot storingen bij pc’s leiden. Gelijktijdig kan een meervoudige frequentie van de computerklokfrequentie de ontvangstfunctie van een mobiele telefoon verstoren. Een optimaal ontwerp van het apparaat, zowel wat betreft storingsongevoeligheid als storingsvermogen, is daarom van groot belang. Storingsbronnen in de omgeving waarin het apparaat normaliter wordt gebruikt, mogen geen nadelige invloed hebben.

EMC-storingen

Leveranciers van elektrotechnische materialen en -installaties schrijven altijd voor hoe componenten en installaties moeten worden aangesloten. Dit ter voorkoming van elektrische verstoringen zoals galvanische-, capacitieve-, inductieve- en stralingskoppeling (beïnvloeding). Mochten er toch EMC problemen optreden dan kan het onderstaand 11-stappenplan uitkomst bieden.

1. Werk volgens het montagevoorschrift.
2. Installeer een behuizing of kast volgens de EMC regels.
3. Zorg voor juiste aard- en massa verbindingen.
4. Gebruik de voorgeschreven afgeschermde kabels;
5. Het scherm van de afgeschermde kabel op de juiste manier aansluiten aan massa.
6. Gebruik de juiste EMC wartels bij in- en uitvoer van kabels.
7. Scheid in- en uitgangskabels.
8. Scheid signaalkabels van bijvoorbeeld motorkabels.
9. Leg kabels niet te dicht bij elkaar (inductieve- en capacitieve koppeling).
10. Leg kabels niet te ver van het aardingssysteem.
11. Kort te lange kabels in of verleg die op de juiste manier (geen bosjes/spoelen maken).