Hoe zijn opleidingen de afgelopen decennia veranderd?

Als u (zoals ik recent in Dublin en Leiden) een oudheidkundig museum bezoekt, dan kunt u zomaar geraakt worden door de verfijnde technieken en instrumenten die de mens door de millenia heen heeft ontwikkeld. Fascinerende gereedschappen voor voedselbereiding, landbewerking en huizenbouw. En handzame instrumenten om elkaar geraffineerd het leven af te nemen. Kortom, de genialiteit van de mens kent geen grenzen.

Was het niet Kierkegaard die opmerkte: “Het is beslist waar, zoals de filosofen zeggen, dat het leven naar achteren moet worden begrepen. Maar ze vergeten de andere kwestie, dat het leven naar voren moet worden geleefd.” Enigszins verbouwereerd door de info-stress en knipperend met mijn ogen tegen het onverwachte daglicht, stap ik het heden weer in en in de bus terug naar huis.

Aluminium

Nog mijmerend over wat ik vandaag heb geleerd, zet ik mij neer achter mijn bureau en dat merkwaardige apparaat dat is samengesteld uit zand, aardolie en ijzer- en kopererts: mijn laptop. Ik dwaal met mijn gedachten af naar enkele opdrachtgevers van mij die hun werkzaamheden op grote industrieterreinen in de Botlek uitvoeren. Of het nu gaat om brandstof voor de auto, aluminium voor onnoemlijk veel toepassingen, of uitgebreide transport- en vervoersketens: wij mensen hebben het allemaal verzonnen.

Innovatie

En we blijven maar innoveren. Waarom eigenlijk? We doen alles al heel goed. Eigenlijk hebben we overal perfecte gereedschappen voor, genezing brengende ziekenhuisapparaten, enorme denkkracht in computers, en we zijn in staat elkaar heel efficiënt in groten getale om zeep te helpen. Knap toch? Maar we willen meer en beter. En tegenwoordig ook goedkoper. De gereedschappen die wij dagelijks gebruiken, zijn toch aan slijtage onderhevig en nieuwe gedachten en uitvindingen maken vervangende instrumenten nóg beter. Of het nu gaat om bestralingsapparatuur, douchekoppen of pneumatische slagmoersleutels, om balpennen, stoelpoten of mobieltjes: we kúnnen het!

Leren

In eerlijke en niet bedreigende samenspraak tussen ‘knappe koppen’ en ‘handige handen’ worden onze hulpmiddelen steeds maar weer verbeterd, en omdát we verbeteren, gaan we ook nieuwe inzichten ontwikkelen, soms zonder dat we er aanvankelijk bewust naar op zoek gingen. We noemen dit fenomeen ook ‘continue leren’, en onze samenleving is ook als zodanig ingericht, ook zonder dat we ons er bewust van zijn. Niet alleen gereedschappen maar ook scholing is aan verbetering onderhevig. Opleidingsinstituten werken voortdurend aan verbetering van hun aanbod, dat gelukkig steeds meer vraaggestuurd wordt ingericht. Klimaat- of koeltechniek, elektrotechniek, chemie, veiligheid: hoe enorm verbeterd zijn dergelijke opleidingen de laatste decennia. Het is dus eigenlijk allemaal een kwestie van tijd. Of u het leuk vindt of niet: van tijd hebben we allemaal evenveel en er valt niet mee te sjoemelen. Dus bezuinigen op opleidingen is net zoiets als uw horloge stilzetten om tijd te besparen.