Het nut van de informele leider

Steeds meer afdelingen of organisaties kiezen voor een platte organisatiestructuur of werken met zelfsturende teams waar geen directe manager of leidinggevende aan te pas komt. In zo’n werkomgeving is vaak minder of helemaal geen ruimte voor een formele leider. Mede daardoor ontstaat als vanzelf de informele leider: iemand die niet officieel de leiding heeft, maar dat wel op zich neemt. En deze rol blijkt belangrijker te zijn dan velen denken.

Kenmerken van een informele leider

Een informele leider heeft vaak een natuurlijk overwicht op een team. Daardoor vinden collega’s het logisch dat die persoon het voortouw neemt en accepteren ze dit ook. Een informele leider verdeelt bijvoorbeeld werkzaamheden onder de teamleden, houdt overzicht en hakt knopen door bij projecten en is het aanspreekpunt voor andere teams als er snel geschakeld moet worden.
 
Kenmerkend aan informele leiders is dat ze enorm gedreven en gemotiveerd zijn om bij te dragen aan het succes van het team en de organisatie. Ze voelen zich verantwoordelijk voor het eindresultaat en proberen ook collega’s mee te krijgen in hun enthousiasme en bevlogenheid. Een informele leider weet wat hij of zij wil, is flexibel en positief ingesteld en ondersteunt teamleden waar nodig. Ze waarderen de inbreng van anderen, kunnen goed omgaan met feedback, maar respecteren ook de autonomie van de teamleden.

Zitten we te wachten op een informele leider?

Of het nu formeel of informeel is, leiderschap is altijd nodig om binnen een team iets voor elkaar te krijgen. Beide vormen kunnen ook uitstekend naast elkaar bestaan en elkaar zelfs aanvullen. Uit het Nationale Management Onderzoek van 2019 werd duidelijk dat 64 procent van de ondervraagden de ideale manager ziet als een ‘meewerkend voorman’, iemand die de werkzaamheden uitvoert samen met het team en de leiding neemt zodra dat nodig is. Ook werd duidelijk dat 26 procent van de ondervraagden liever geen manager heeft. De informele leider zou in beide gevallen een ideale leider van het team kunnen zijn. Bij deze vorm van leiderschap speelt hiërarchie en autoriteit namelijk geen rol en is de leider onderdeel van het team.

Voordelen van informeel leiderschap

• Betere afdelingsresultaten

Door zijn of haar enthousiasme over te brengen op anderen kan een informele leider de motivatie binnen een team vergroten, wat vervolgens leidt tot betere resultaten binnen het team.

• Positieve werksfeer

De informele leider weet vaak goed wat er speelt binnen een team, waarover ontevredenheid heerst en wat de pijnpunten zijn. Daarnaast is het vertrouwen vaak groter in de informele leider omdat hij of zij deel uitmaakt van het team en vaak ook voor zijn of haar eigen belangen opkomt

• Efficienter werken

Een informele leider werkt zelf ook dagelijks met de systemen en de werkwijzen waarmee het team te maken heeft. Daardoor heeft hij of zij vaak ook meer inzicht in wat in deze processen verandert zou kunnen worden om het nog efficienter te maken. Daarnaast lopen projecten en andere werkzaamheden gestroomlijnder als iemand het overzicht bewaakt.

Ontwikkel u verder als informeel leider

Bent u de persoon binnen uw team die vaak automatisch de leiding neemt en wilt u hier nog succesvoller in worden? In de training Leidinggeven zonder Macht leert u in 2 dagen tijd hoe u op authentieke wijze gezag uitstraalt en invloed kunt uitoefenen, zonder dat u boven uw collega’s gaat staan.