HVDC-verbindingen in Nederland

Sinds 2008 is de zogenaamde HVDC-verbinding tussen Nederland en Noorwegen operationeel. HVDC staat voor High Voltage Direct Current wat wil zeggen dat de elektrische energie in de vorm van een gelijkstroom bij hoge gelijkspanning wordt getransporteerd.

Uitwisseling van elektrische energie

Deze verbinding die bekend staat onder de naam NorNed heeft tot doel de uitwisseling van elektrische energie tussen Noorwegen en Nederland mogelijk te maken. Overdag wordt ‘groene’ elektrische energie (afkomstig van Noorse waterkrachtcentrales) naar Nederland getransporteerd. ’s Nachts kan een deel van de ‘overtollige’ elektrische energie van conventionele Nederlandse en andere gekoppelde Europese centrales naar Noorwegen worden getransporteerd ter dekking van de Noorse basisbelasting. Hierdoor behoeven de Noorse waterspaarbekkens minder te worden aangesproken en worden belangrijke optimalisaties behaald. Ook de leveringsbetrouwbaarheid neemt toe: in de winter van 2010-2011 was een deel van de Noorse waterspaarbekkens bevroren waardoor ook overdag energie richting Noorwegen moest worden getransporteerd.

Onderzeese kabel verbinding

De transportkabel is met 580 km een van de langste ter wereld en heeft een transportvermogen van circa 700 MW. De kabel kent een bedrijfsspanning van plus en min 450.000 Volt! Normaal wordt elektrische energie bij een hoge wisselspanning tot zo’n 400.000 Volt via bovengrondse hoogspanningsverbindingen getransporteerd maar dat bleek in deze situatie te kostbaar. Allereerst moet een groot deel van de afstand via de Noordzee overbrugd worden en dit is met bovengrondse lijnen om praktische redenen niet uitvoerbaar (sommige delen van het traject zijn vele honderden meters diep en ook scheepvaart zou hinder kunnen ondervinden). Enig alternatief is dan een onderzeese kabelverbinding. Daarnaast zullen als gevolg van het elektrische gedrag van kabels bij wisselstromen en -spanningen, de optredende verliezen in de kabel onaanvaardbaar hoog oplopen waardoor de effectieve transportcapaciteit fors gereduceerd wordt. Een gelijkspanningsverbinding kent veel lagere verliezen (in geval van de NorNed-kabel slechts zo’n 3 procent van het totale doorgaande vermogen) en is voor dergelijke situatie dus veruit te verkiezen boven een wisselspanningssysteem. In de cursus Hoogspanningstechniek van NCOI Techniek, wordt nader ingegaan op de toegepaste techniek bij deze bijzondere verbindingsvormen en zal uitleg worden gegeven bij de praktische uitvoering van de toegepaste systemen.