Wat zijn didactische vaardigheden?

Op Woensdag, 13 Februari, 2019, 09:19

Kort door de bocht zijn didactische vaardigheden, vaardigheden die we nodig hebben om te kunnen onderwijzen. Om anderen iets te leren dus. Onderwijzen, of onderwijskunde, is didactiek: hoe brengen we kennis en vaardigheden over op de leerlingen? Of zoals Wikipedia zegt: Didactiek is de wetenschapsdiscipline die zich bezighoudt met de vraag hoe kennis, vaardigheden en houdingen door een leerkracht kunnen worden onderwezen aan leerlingen/studenten. Dit vak komt in elke lerarenopleiding voor, van een bachelor in het basisonderwijs tot een masteropleiding aan een universiteit.

Pedagogiek en didactiek

Didactiek is onderdeel van de pedagogiek en behandelt de regels en de kunst van het onderwijzen. Het geeft handvatten voor het motiveren van leerlingen en het goed opbouwen van lessen. Om dit goed te kunnen doen zijn natuurlijk bepaalde vaardigheden nodig. En het gaat om best ingewikkelde vaardigheden, want voor een leraar is geen dag hetzelfde. Ze moeten inspireren en enthousiasmeren, maar ook omgaan met altijd weer andere vragen en reacties van leerlingen. Om daarmee om te kunnen gaan moet een docent dus heel creatief zijn.

Jean Piaget, een Zwitserse psycholoog die de cognitieve psychologische ontwikkeling van kinderen bestudeerde, zei daarover: ‘Intelligentie is weten wat je moet doen als je niet weet wat je moet doen’. Volgens Piaget is onderwijzen ook niet zomaar het doorgeven van kennis: “Het principiële doel van onderwijs op school moet zijn, mensen te creëren die in staat zijn om nieuwe dingen te doen in plaats van simpelweg te herhalen wat eerdere generaties al deden.” Hij zei ook dat het doel van onderwijs niet is om de hoeveelheid kennis te vergroten, maar om voorwaarden te scheppen waardoor kinderen dingen kunnen uitvinden en ontdekken. Dus om mensen te creëren die in staat zijn nieuwe dingen te doen.

Didactische vaardigheden

Met didactische vaardigheden kunnen we een ander iets bijbrengen. Docenten kunnen natuurlijk niet zonder die vaardigheden. Maar eigenlijk heeft iedereen kennis in huis en moet deze regelmatig overgebracht worden aan anderen. Bijvoorbeeld op ons werk of als we zelf nog studeren, komen didactische vaardigheden regelmatig van pas. Bijvoorbeeld als we een presentatie geven, iets demonstreren of een nieuwe collega inwerken.

Onderwijzen gaat voor een groot deel volgens vaste regels. Die regels kan iedereen leren en ontwikkelen. Maar voor een belangrijk deel komt lesgeven op gevoel aan omdat we met mensen werken. En niemand is hetzelfde, dus moeten we kunnen aanvoelen hoe we de lesstof het beste kunnen overbrengen. Regelmatig moeten we dan improviseren en daar komt de al eerder genoemde creativiteit bij kijken.
Voorbeelden van didactische vaardigheden:

inspireren en enthousiasmeren
Omgaan met vragen en reacties
Omgaan met weerstand

Didactische bekwaamheid

Om de kwaliteit van het hoger beroepsonderwijs te verbeteren moeten de docenten zich professionaliseren. Daarvoor biedt iedere hogeschool een Basiskwalificatie Didactische Bekwaamheid aan. Alle hogescholen erkennen dit certificaat. De basiskwalificatie Didactische Bekwaamheid (BDB) bestaat uit:

Basis onderwijs uitvoeren
Basis onderwijs ontwerpen
Basis onderwijs beoordelen (= basiskwalificatie examinering)

Na het behalen van de Basiskwalificatie didactische bekwaamheid kunt u:

Leerresultaten van studenten beoordelen, inclusief ontwerpen van verschillende soorten toetsen.
Leeromgevingen ontwerpen, zodat leren effectief en efficiënt kan plaatsvinden.
Leerprocessen van studenten optimaal begeleiden en ondersteunen.
Uw eigen handelen onderbouwen op basis van recente kennis over leren in het hoger beroepsonderwijs.
In een docententeam samenwerken aan kwaliteitsverbetering van HU-opleidingen.
Zich structureel blijven ontwikkelen als hbo-docent.

Didactische werkvormen

Om didactische vaardigheden te ondersteunen zijn er didactische werkvormen. Die werkvormen zijn activerend en maken de lessen interactiever. Omdat het daardoor leuker en prikkelender wordt, onthouden de leerlingen de stof ook beter. Enkele voorbeelden van didactische werkvormen zijn:

Instructievormen
Gespreksvormen
Opdrachten
Spelvormen

Elke vorm heeft zijn eigen voor- en nadelen, dus is het bij de keuze van de werkvormen belangrijk om een goede balans te zoeken.

Bij NCOI Opleidingen heeft u de keus uit 17 opleidingen op het gebied van didactische vaardigheden.

Deel dit artikel

Wellicht ook interessant

Op Maandag, 17 Februari, 2020, 10:22

Het belang van teambuilding

Wat definieert een goed team en hoe creëert u dat? Het begrip teambuilding is bij iedereen bekend, maar het nut daarvan wordt niet altijd gezien. Vaak wordt gedacht dat een team vanzelf wel op elkaar ingespeeld raakt, dat onderlinge spanningen het beste genegeerd kunnen worden en dat vertrouwen iets is wat spontaan groeit. Het tegendeel is echter waar. Teambuilding is namelijk de oplossing voor veel vraagstukken binnen een team of afdeling.

Lees verder

Op Maandag, 17 Februari, 2020, 10:03

Vitaal op kantoor: 8 tips

Een open kantoortuin mag dan de onderlinge communicatie en samenwerking tussen collega’s verbeteren, het zorgt ook voor verminderde productiviteit, een hoop afleidingen en prikkels en een verstoorde concentratie. Daarnaast ligt het ziekteverzuim hier vele malen hoger. Diverse onderzoeken hebben inmiddels uitgewezen dat een kantoortuin slecht is voor de fysieke en mentale gezondheid, maar wat kunt u er zelf aan doen om dit tot een minimum te beperken? We geven u 8 tips.

Lees verder

Op Maandag, 17 Februari, 2020, 09:53

Artificial Intelligence: wat hebben we eraan?

Bij het horen van de term ‘artificial intelligence’ (AI) denken mensen vaak aan robots in sciencefictionfilms die de wereld overnemen. Maar een verzinsel of toekomstmuziek is kunstmatige intelligentie allang niet meer. Sterker nog: iedereen maakt er in het dagelijks leven gebruik van. We chatten met chatbots, praten met Siri en de zelfrijdende auto lijkt ook niet meer zo ver weg. Maar wat houdt artificial intelligence eigenlijk precies in? Wat kunnen we ermee in ons werk en zitten er ook risico’s aan?

Lees verder

Interessante artikelen

Wat is de betekenis van verzorgende IG?

Het verschil tussen een HBO Master en een WO Master

Een opleiding volgen met behoud van uitkering?

BIG-register: alles wat u moet weten

De robots komen eraan! Zo bereidt u zich voor

Vraag de studiegids 2019-2020 aan

Wilt u nog beter worden in uw werk? Doorgroeien naar een hogere functie? Of bent u toe aan een carrièreswitch? Als de grootste opleider van werkend Nederland bieden wij opleidingen op ieder niveau in vrijwel elke branche. Dankzij onze maximale flexibiliteit, praktijkgerichte opleidingen, topdocenten uit de praktijk en leslocaties door heel Nederland is er altijd wel een opleiding die bij u en uw situatie past. Vraag nu de gratis studiegids 2019-2020 aan.

Vraag de studiegids aan

De grootste opleider van werkend Nederland

Ieder jaar leiden we
20.000
professionals zoals u op

Kies uit meer dan
1.250
verschillende opleidingen en trainingen

Volg les bij een van onze
2.000+
bevlogen docenten

Voorlichtingsbijeenkomsten

Tijdens de voorlichtingsbijeenkomsten ontdekt u hoe het is om een opleiding te volgen bij NCOI. Bijvoorbeeld door de algemene presentatie bij te wonen. Of door een introductieles te volgen van een van onze docenten. Hierdoor krijgt u een goede indruk van de aanpak en opzet van een les. U kunt ook een persoonlijk adviesgesprek voeren met een van onze opleidingsadviseurs. De voorlichtingsbijeenkomsten worden georganiseerd in Amsterdam, Eindhoven, Rotterdam en Utrecht.

Aanmelden voor voorlichtingsbijeenkomst

Opleidingsadvies op maat?

Onze deskundige opleidingsadviseurs zijn telefonisch bereikbaar van maandag t/m donderdag van 08.00 tot 21.00 en op vrijdag van 08.00 tot 17.00 en via WhatsApp op werkdagen tussen 10:00 en 16:00.